Spróbuj wyobrazić sobie, że trwa Twój pierwszy dzień w pracy zagranicą, a Ty nie do końca rozumiesz język. Nikt nie chce Cię pokazać, jak wykonywać swoje obowiązki, nikt nie liczy się z Twoim zdaniem. Przełożeni kłócą się między sobą i bez przerwy formułują jakieś krytyczne uwagi na Twój temat. Brzmi jak niezwykle stresująca sytuacja, prawda? Tak właśnie może czuć się dziecko, którego mama i tata nie wiedzą, że istnieje rodzicielstwo bliskości. Tymczasem budowanie relacji bliskościowej ze swoją pociechą jest dla niej ogromną szansą na życie w zgodzie ze sobą i uniknięcie traumatycznych doświadczeń. Jak to działa? Jak się tego nauczyć i stosować na co dzień?

Rodzicielstwo bliskości – na czym to tak właściwie polega?

Żeby dobrze zrozumieć, na czym polega rodzicielstwo bliskości, trzeba najpierw porzucić stare schematy myślowe. Do tej pory bowiem w społeczeństwie funkcjonuje przekonanie, że relacja rodzic–dziecko jest oparta na hierarchii i nierównorzędności. Aż trudno sobie w pierwszej chwili wyobrazić, że może być inaczej, prawda? Tymczasem okazuje się, że jeśli rodzic zdecyduje się przyjąć postawę partnera w rozwoju dziecka, towarzyszyć mu w jego przeżyciach i opowiadać o swoich – otwiera się niezwykła szansa na wzrastanie w spokoju, a także w atmosferze szacunku do siebie i swoich emocji.

Na czym rodzicielstwo bliskości polega w praktyce? Na tym, żeby porzucić przed dzieckiem maskę nieomylności, żeby nie ukrywać się ze swoimi emocjami i żeby zrozumieć, jakie emocje przeżywa dziecko. Mama i tata są zwyczajnymi ludźmi. Czasem popełniają błędy i działają pod wpływem impulsów. Ważne, żeby potrafili się do tego przyznać i przeprosić. Bardzo istotny jest tutaj język komunikacji z dzieckiem. Nie trzeba zrzucać na nie problemów, które przeżywamy jako rodzice. Wystarczy powiedzieć: „Smucę się/jestem zdenerwowana, bo nie udało mi się coś, co było dla mnie ważne”.

Ta sama zasada dotyczy emocji, które przeżywa dziecko: skomplikowanych, trudnych do nazwania, nowych czy nawet bolesnych. Mały człowiek ma prawo nie rozumieć, co się z nim dzieje i dlatego potrzebuje rodzica, który będzie mu towarzyszył na drodze do poznania siebie samego. Na przykład formułując takie wypowiedzi: „Rozumiem, że się złościsz. Masz prawo przeżywać te emocje. Proszę Cię jednak, żebyś nie niszczyła/niszczył swoich zabawek”. W rodzicielstwie bliskości jest dużo wyrozumiałości, empatii i autentyczności, a nie ma w nim myślenia: „robisz mi na złość”, „jesteś niegrzecznym dzieckiem”.

Podstawowe zasady rodzicielstwa bliskości

Będzie Ci łatwiej wychowywać dziecko w duchu bliskości, jeśli zapamiętasz kilka podstawowych zasad. Pamiętaj, że tak jak dziecko nie wszystkiego może się nauczyć od razu, tak i Ty masz prawo popełniać błędy. Proces zmiany i kształtowania nowych nawyków jest dynamiczny, bądź dla siebie wyrozumiała.

1. Autentyczność – nie staraj się odgrywać przed dzieckiem, że wiesz wszystko, nigdy nie popełniasz błędów i zawsze jesteś w dobrym nastroju. Pozwalaj sobie na bycie po prostu człowiekiem. Nie musisz opowiadać pociesze, że martwi Cię zmiana pracy i boisz się o finanse. Nie chodzi o to, żeby maluch razem z Tobą dźwigał te trudności, ale o to, żeby zobaczył u najbliższej sobie osoby, jakie jest spektrum emocji i jak sobie z nimi radzić.
2. Dostrzegaj i doceniaj – zwracaj uwagę na to, co przeżywa Twoje dziecko i staraj się to zaakceptować. Chodzi o to, żeby czuło się ważne z całym swoich wachlarzem emocji. Chwal je za to, jaki trud podejmuje i zauważaj każdy najmniejszy postęp.
3. Zdrowa komunikacja – staraj się mówić do dziecka bez oceniania i krytykowania. Jeśli popełnisz błąd, przeproś. Rozmawiaj ze swoją pociechą w taki sposób, w jaki chciałabyś, żeby rozmawiano z Tobą: z szacunkiem, empatią, dbaniem o komfort emocjonalny.
4. Nie winduj oczekiwań – pozwalaj i sobie, i dziecku rozwijać się we właściwym tempie. Nie zawsze wychodzi za pierwszym razem, a proces nauki bywa trudny. Pamiętaj o tym, żeby doceniać za trud i wysiłek – samą siebie też!

Zdrowy dorosły

Rodzicielstwo bliskości to przede wszystkim szansa dla dziecka na to, żeby od najmłodszych lat oswajać się ze skomplikowanym światem emocji. Jeśli będzie miało szansę wzrastać i rozwijać się w domu, w którym rozmawia się o uczuciach i się je wyraża – sama z łatwością będzie to robiło w przyszłości. Uniknie wielu stresów i obwiniania siebie samego, kiedy od malucha będzie miało szansę zrozumieć, że to najzupełniej ludzka rzecz się mylić. Zyskuje też najlepszych przyjaciół na świecie – mamę i tatę, którzy są dla niego przewodnikami, towarzyszami, osobami najbliższymi pod słońcem.

Mały człowiek wychowany w ten sposób wkracza w dorosłość z nastawianiem na rozwój, akceptacją siebie i swoich słabości, wiedzą, że dobra komunikacja pozwala rozwiązać bardzo wiele problemów, a emocji nie należy się bać. To wszystko razem wzięte daje solidny fundament do budowania zdrowych relacji z innymi i samym sobą.