Mimo tego, że czasy się zmieniają i aktualni nastolatkowie narażeni są na inne sytuacje niż my w ich wieku, w większości przypadków kierują nami w tym okresie podobne pobudki. Jako świadomi rodzice powinniśmy pamiętać, by dać dzieciom swobodę w podejmowaniu decyzji. Wspierajmy i róbmy wszystko, by przez ten czas przejść jak najłagodniej, ale dajmy młodym ludziom przestrzeń na wyrażanie siebie.

Z czym jeszcze mierzy się nastolatek, wkraczając w dorosłość?

Jako rodzice często obawiamy się, że nasze dziecko wchodzi na złą drogę i za wszelką cenę próbujemy powstrzymać ja nakazami i zakazami. Warto jednak pamiętać, że nastolatek to już nie małe dziecko i potrzebuje własnej przestrzeni życiowej. Poniższe zjawiska, które pojawiają się w sferze psychicznej i społecznej, uświadomią Ci, że większość rodziców mierzy się z podobnymi problemami. Nie zawsze trzeba traktować je jak czerwone flagi, które świadczą o tym, że z Twoim dzieckiem dzieje się coś złego.

• Potrzeba wyróżnienia się z tłumu

Zatrzymaj się na chwilę i pomyśl, w jaki sposób, mając naście lat, my wyrażaliśmy siebie. Moda oraz przynależność do grupy to nadal silne aspekty poszukiwania własnego „ja”. W tym okresie młodzi ludzie są szczególnie podatni na trendy, które kreuje nie tylko otoczenie, ale również Internet, coraz częściej posiadający decydujący wpływ na wybory młodzieży. Ubiór jest często wyrazem statusu materialnego i wpływa na poczucie własnej wartości, dlatego ważne jest, by od najmłodszych lat uczyć dziecko wartości pieniądza. To nie jest tak, że Twoje dziecko nagle stało się próżne i najważniejsze są dla niego markowe, często bardzo drogie, ubrania. Takie wzorce pokazują mu amerykańskie seriale, popularni rówieśnicy z Internetu czy grupy wpływu w szkole. Młody człowiek wierzy, że podążanie za trendem wpłynie na jego atrakcyjność w grupie. Zainteresuj się, na czym polega jego przynależność do grupy, co wyraża za pomocą ubrania, a przede wszystkim uświadamiaj, a nie krytykuj. Wartościowa relacja w domu sprawi, że dziecko zrozumie, że wyróżnić z tłumu może się w inny sposób, niż strojem.

• Opór przeciwko ograniczaniu autonomii

Jako dzieci wierzymy we wszystko, co przekazują nam rodzice czy środowisko (sąsiedzi, pranie w przedszkolu etc). Jednak jako nastolatkowie zaczynamy poszukiwać własnej drogi i podważać to, co mówią dorośli. To normalne i nie powinno Cię to szczególnie martwić. Wiedząc o tym, postaw na współdecydowanie o codziennych sprawach, a nastolatek zobaczy, że jego zdanie jest ważne. Staraj się jak najczęściej pokazywać, że jesteś jego kompanem w dorosłości i ufasz jego wyborom. W ten sposób pomagasz budować mu poczucie własnej wartości i uczysz asertywnych postaw, które tak bardzo przydają się w dorosłym życiu. Nie ograniczaj jego autonomii i staraj się szanować jego prywatność. Ciągłe zwracanie uwagi i nieuzasadnione pretensje sprawiają, że dziecko będzie uciekało we własny świat i dorastało w poczuciu zagubienia i braku wiary w siebie. To, że Twoi rodzice wychowywali Cię poprzez system kar i nagród czy tworzyli mnóstwo nakazów i zakazów wcale nie oznacza, że musisz powielać ten schemat. Wystarczy sięgnąć pamięcią i pomyśleć, czy rzeczywiście dobrze wpływało to na waszą relację.

• Rodzenie się kompleksów

Kiedy zaczyna się okres dojrzewania, coraz częściej występują u dziecka kompleksy. Pamiętaj, że nastolatkowie są szczególnie wyczuleni na wszelkie porównywania z innymi. Sami, próbując odnaleźć swoją tożsamość, porównują się z rówieśnikami i na tej podstawie budują obraz własnej osoby. Mimo tego, że może Ci się wydawać, że Twoje dziecko liczy się tylko ze zdaniem rówieśników, pamiętaj, że na jego samoocenę wpływa wiele czynników, takich jak rodzina, szkoła, relacje itp. I właśnie tutaj jest rola świadomych rodziców. Kiedyś zgłosiła się do mnie o pomoc ciocia pewnego nastolatka, która zauważyła narastający w rodzinie problem. Jej siostra nie pozwalała dziecku na naturalne doświadczenia wieku młodzieńczego. System zakazów w tej rodzinie był tak silny, że chłopak nie potrafił nawiązywać relacji z rówieśnikami. Syn w okresie dojrzewania trzymany był pod kloszem, by uchronić go przed tzw. złym wpływem rówieśników. Podczas sesji coachingowej skupiłam się na tym, by pokazać kobiecie, że dziecko doskonale czuje lęki rodziców. Nastolatek nie rozumie argumentu „to dla Twojego dobra”, jeśli zabierana jest jego autonomia, a potrzeba przynależności do grupy nie jest zaspokojona. Traci poczucie własnej wartości i wydaje mu się, że nie jest interesującą osobą dla rówieśników. W okresie dojrzewania występują naturalne obawy przed kontaktami z innymi, dziecko nie chce zostać odrzucone czy wyśmiane, a w tej sytuacji chłopak odrzucenie odczuwał z dwóch stron, dlatego zamykał się w sobie.

• Ryzyko, brawura i inne zmiany nastrojów

Impulsywność i porywczość to jedne z najbardziej typowych cech występujących w wieku nastoletnim. Zmiany w mózgu i ciele sprawiają, że nastolatkowie zaczynają zachowywać się w niezrozumiały dla rodziców sposób i próbują nowych doświadczeń, które pozwolą im wyładować emocje. Podejmowanie ryzyka, brawura w myśleniu, a do tego jeszcze silna potrzeba bliskości są zapalnikiem do zupełnie nowych zachowań. Często zaczyna pojawiać się nieprzestrzeganie zasad, pierwsze kontakty z używkami, a także relacje seksualne. Mimo tego, że chcemy uchronić młodego człowieka od niebezpieczeństw, które na niego czyhają, pamiętajmy, by unikać moralizowania i monologów. Warto interesować się jego życiem i rozmawiać z nim na ważne dla niego tematy, ale w taki sposób, by szanować jego prywatność. Jeśli nastolatek nie będzie nas traktował jako partnera do rozmowy, będzie uciekał w grupę rówieśniczą lub we wzorce, które pokazuje mu Internet. Pamiętaj, że córka w okresie dorastania może z grzecznej dziewczynki zmienić się w walczącą o swoje prawa nastolatkę. Pokaż jej, że akceptujesz jej wybory i nie zmieniaj na siłę. Nie odwołuj się do argumentu płci – współcześni nastolatkowie są na tym punkcie szczególnie wyczuleni. Jeśli Twój syn w okresie dorastania nagle zaczyna interesować się „niemęskimi” – z Twojego punktu widzenia – pasjami, wspieraj go w tym. Dla młodych ludzi akceptacja rodziców jest szczególnie ważna. Jeśli nie będą mieli jej w domu, będą szukać jej gdzie indziej, a wtedy ciężko będzie Ci budować z nastolatkiem wartościową relację opartą na zaufaniu.

Nie bój się prosić o pomoc!

Jeśli problemy z dorastającym dzieckiem Cię przerastają i nie wiesz, co robić, by naprawić waszą relację, nie bój się prosić o pomoc. Poza doświadczeniem z pracą z nastolatkami i ich rodzicami, przechodziłam już okres dojrzewania z trzema moimi synami, więc temat jest mi naprawdę bliski. Pamiętaj, że Twoje dziecko w dorosłym życiu będzie inspirowało się tym, co widziało w domu. Jeśli pokażesz mu, że szukasz pomocy specjalistów, zamiast się poddawać, w przyszłości będzie wiedziało, że nie trzeba z problemami zostawać samemu.